on

Cudurka Malaariyada: Sababaha, Calaamadaha iyo Sida Loo Iska Ilaaliyo

Cudurka Malaariyada waa mid kamid ah cudurada ugu caansan ee ka dhasha kaneecada, gaar ahaan meelaha kulaylaha ah sida Afrika, Aasiya, iyo qaybo ka mid ah Latin America. Waa cudur si fudud u faafa, balse haddii la ogaado goor hore waa la daaweyn karaa.

Waa maxay Malaariyada?

Malaariyada waa cudur ay keento jeermis lagu magacaabo Plasmodium, kaas oo ku gudba dhiigga qofka marka uu qaniino kaneeco gaar ah oo cudurka sida. Waxaa jira dhowr nooc oo jeermiskan ah, laakiin kuwa ugu khatarsan waxaa ka mid ah Plasmodium falciparum.

Sidee Ayuu Cudurka U Faafaa?

Kaneecada dhedigga ah ee nooca Anopheles ayaa ah tan xambaarta cudurka. Marka ay qaniinto qof qaba malaariya, waxay qaadaa jeermiska kadibna markay qaniinto qof kale waxay u gudbisaa cudurka. Inta badan cudurka wuxuu si xawli ah u faafo xilliyada roobka, sababtoo ah kaneecadu waa ay bataa xilligaas.

Calaamadaha Lagu Garto

Malaariyada waxay leedahay calaamado dhowr ah oo u eg hargab ama cudur kale, taas oo mararka qaar adag ka dhigta in la fahmo. Calaamadaha ugu badan waxaa ka mid ah:

  • Qandho kulul oo soo noqnoqota
  • Gariir iyo dhidid badan
  • Madax-xanuun daran
  • Murqo xanuun iyo daal badan
  • Lalabbo iyo matag
  • Calool xanuun iyo shuban

Qaar ka mid ah dadka, gaar ahaan caruurta iyo haweenka uurka leh, waxay halis u yihiin dhibaatooyin ka dhasha malaariyada sida suuxdin, dhiig yari, iyo dhimasho.

Sida Loo Iska Ilaaliyo

Ka hortagga cudurka malaariyada wuxuu ku xiran yahay fahamka qaabka uu cudurku u faafayo. Talaabooyinka lagama maarmaanka ah waxaa ka mid ah:

  • Isticmaalka shabaq kaneeco oo lagu buufiyay sun kaneeco disha
  • Xirashada dhar dhuuban oo jirka daboola habeenkii
  • Adeegsiga kareemada kaneecada ka hortaga
  • Nadiifinta goobaha biyaha fadhiya ee kaneecadu ku taranto
  • Qaadashada daawo kahortag ah haddii aad u safrayso meel cudurku ka jiro

Daaweynta Malaariyada

Haddii cudurka la ogaado, waxaa muhiim ah in si degdeg ah loo daweeyo. Daaweynta caadiga ah waa isku-dar ah daawooyin dhowr ah oo loo yaqaan ACTs (Artemisinin-based Combination Therapies). Waxay ka hortagaan faafidda jeermiska isla markaana yareeyaan calaamadaha si dhaqso leh.

Gabagabo:
Cudurka malaariyada wuxuu weli dhibaato weyn ku yahay dalal badan, laakiin waxaa suurtagal ah in laga hortago oo laga bogsado haddii la qaato taxaddar iyo wacyigelin. Ka hortaggu waa ka wanaagsan yahay daaweyn!

Comments

Post a Comment